Wanneer er over antivirussoftware wordt gesproken, is er altijd iemand die zegt geen antivirus nodig te hebben, eenvoudigweg door voldoende voorzichtig te zijn. Maar dit klopt niet helemaal. Het doet er namelijk niet toe hoe slim je bent of denkt te zijn, als je Windows gebruikt heb je een antivirus nodig.
Het is niet goed en ook gevaarlijk om het idee te verspreiden dat antivirussoftware alleen nodig is voor onverantwoordelijke Windows gebruikers. In een tijd waarin zero-day (zerodayattack, of nuluren- of nuldagenaanval, -aanslag of -dreiging) beveiligingslekken worden gevonden die, met alarmerende frequentie, worden verkocht aan de georganiseerde misdaad, zijn zelfs de voorzichtigste gebruikers onder ons kwetsbaar.
Een voorzichtige benadering helpt slechts gedeeltelijk
Er wordt vaak gedacht dat je malware alleen kan krijgen als je verdachte bestanden downloadt, verouderde software gebruikt, de verkeerde websites bezoekt en andere onverantwoordelijke dingen doet zoals, bijvoorbeeld, de Java plug-in activeren in je browser. Dit is inderdaad hoe de meeste mensen malware binnenhalen, maar niet de enige manier voor malware om te verspreiden.
We hebben het al eerder over “zero-day” (zeroattack) exploits gehad, het zijn beveiligingslekken die slechteriken vaak als eerste vinden. Lekken die we nog niet kennen en waartegen we ons niet kunnen verdedigen. Er zijn evenementen zoals Pwn20wn en Pwnium waar deelnemers worden uitgedaagd om software, die up-to-date is, te kraken voor een financiële beloning.
Het gaat om software zoals Chrome, Firefox, Internet Explorer, Adobe Flash, en meer. Deze browsers en plug-ins worden onvermijdelijk gekraakt omdat de deelnemers, om hun veiligheid te breken, veiligheidslekken gebruiken die niet eerder waren gevonden en bijgewerkt.
Zodra ze ontdekt is, worden deze gebreken gerepareerd, maar nieuwe lekken duiken helaas onvermijdelijk weer op. In feite, kan een bezoek aan een website voldoende zijn om je computer te infecteren, ook als je alleen websites bezoekt die je vertrouwt. Ook een bekende website kan tegenwoordig aangetast zijn, iets dat de laatste tijd met een alarmerende frequentie plaatsvindt.“Zero-day” (zeroattack) exploits zijn beveiligingslekken die slechteriken vaak als eerste vinden. Lekken die we nog niet kennen en waartegen we ons niet kunnen verdedigen!
Een antivirus is de ultieme laag van bescherming
Een antivirus is je laatste laag van bescherming. Wanneer een website, via een veiligheidslek in je browser of via een plug-in zoals Flash, je computer wilt beschadigen, zal het proberen om malware te installeren, of kelyloggers, trojaanse paarden, rootkits, en nog meer andere slechte dingen.
Tegenwoordig is malware het domain van de georganiseerde misdaad, die op zoek is naar financiële informatie en je computer wilt benutten voor botnets.
Is er een zero-day aanwezig in de software die je gebruikt, dan kunnen de slechteriken malware op je computer krijgen en een antivirusprogramma is je laatste laag van bescherming. Een belangrijke laag, maar het moet niet de enige beschermende laag zijn. En er is absoluut geen reden om, als je een Windows computer hebt, geen antivirus te gebruiken.
Waarom zou je geen antivirus gebruiken?
Er zijn mensen die geloven dat antivirussoftware zwaar is en je computer belast. In het verleden was dit zeker het geval. Oudere versies van Norton en McAfee antivirussoftware waren bekend dat ze de prestaties van je computer meer vertraagden dan de virussen zelf. Ze waren vol meldingen en drongen regelmatig op tot het betalen van een abonnement en de aankoop van duurdere veiligheidssuites, net zo vervelend als de opdringerige adware die probeert je te bewegen tot het kopen van nieuwe producten.
Maar het is nu anders, computers zijn veel sneller geworden en antivirussoftware kan daar amper invloed op hebben. En veiligheidssuites zijn efficiënter geworden en lichter. De gratis Microsoft Security Essentials voor Windows 7 of de ingebouwde Windows Defender in Windows 8 zijn beide lichtgewicht antivirusprogramma’s, ontworpen door Microsoft, en de gebruikers worden echt niet gevraagd om iets erbij te kopen.
Antivirusprogramma’s zoals Microsoft Security Essentials of Windows Defender zijn helemaal gratis, zullen je computer niet merkbaar vertragen en ook niet vragen om aankopen te doen. Bovendien is er geen vervelend updateproces (ze worden bijgewerkt via Windows update). En als een minimale vertraging jou toch teveel is, kun je via exclusions (uitsluitingen) bepaalde vertrouwde bestanden uitsluiten van de antivirus scans.
Antivirussoftware zoals Microsoft Security Essentials is een zeer laagdrempelig manier om je veiligheid te verhogen. Er is geen reden om het niet te gebruiken, mits je graag online wilt opscheppen dat je slimmer bent dan elk antivirusprogramma.
Voorzichtigheid is toch geboden
Je moet toch voorzichtig zijn omdat een antivirusprogramma slecht een laag is van je beveiliging. Er is geen perfecte antivirusprogramma, alle tests van antivirusproducten hebben bewezen dat er geen product is dat alle malware te allen tijde kan vangen. Als je niet voorzichtig bent, zou je geïnfecteerd kunnen worden door malware ook wanneer je een antivirus gebruikt (vanzelfsprekend, nog eens scannen met een verschillende antivirusprogramma kan misschien malware helpen opsporen die niet gevonden werd in eerste instantie).
Let goed op welke bestanden je downloadt en installeert, hou je software up-to-date, verwijder kwetsbare software zoals Java, en nog meer, maar laat je antivirus verdediging niet vallen alleen omdat je voorzichtig bent of denkt te zijn. Een infectie kan via een zerodayattack binnendringen, of via een plug-in zoals Flash en zelfs je Windows besturingssysteem kan een infectie doorlaten en een antivirusprogramma is, in zo’n geval, je laatste laag van bescherming.
Malware is niet meer zoals vroeger. Nu wordt malware meestal door de georganiseerde misdaad geproduceerd om in het bezit te komen van financiële informatie en andere gevoelige gegevens. Het gebruik van antivirussoftware helpt je de slechteriken een beetje vóór te blijven en is echt de moeite waard.
Ons advies geldt natuurlijk alleen voor Windows. Linux computers hebben geen antivirussoftware nodig en de gerapporteerde malware gevaren voor Android zijn behoorlijk overdreven, zeker zolang je het veilig speelt. Windows is, in vele opzichten, nog steeds het wilde westen en een antivirusprogramma bij de hand hebben is en blijft een verstandige beslissing.